Tiêm hCG là gì? Vị trí và một số lưu ý sau khi tiêm thuốc

là phương pháp được sử dụng để kích thích sự trưởng thành nang noãn và kích thích phóng noãn trong điều trị hiếm muộn ở phụ nữ. Tiêm hCG rất phổ biến trong hỗ trợ sinh sản, góp phần tăng tỷ lệ thành công cho các cặp vợ chồng mong con.

Human Chorionic Gonadotropin (hCG) là một loại hormone thường được sản xuất bởi rau thai. Cấu tạo của hCG rất giống cấu tạo của LH – một loại hormone có tác dụng hỗ trợ phát triển nang noãn và kích thích phóng noãn (hay cách gọi khác là kích thích rụng trứng). (1)

Tiêm hCG là một bước quan trọng trong quá trình điều trị hiếm muộn ở phái yếu. Bác sĩ thường kê đơn hCG kết hợp với các loại thuốc kích thích buồng trứng như IVF-M, Follitrope, Puregon, Gonal-F, Menopur, Pergoveris, Elonva…(2) Phụ nữ điều trị hiếm muộn thường sẽ trải qua quá trình kích thích buồng trứng. Sau khi kích thích, nang noãn đạt được kích thước rất cần thiết và khi đó hCG được chỉ định nhằm mục đích:

• Kích thích phóng noãn trong trường hợp bệnh nhân thực hiện phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung – IUI.
• thúc đẩy sự trưởng thành nang trứng trước khi chọc hút noãn trong trường hợp bệnh nhân thực hiện IVF.

Bạn nhớ đừng nên sử dụng bất kỳ loại thuốc tiêm kích trứng nào, kể cả hCG nếu từng có phản ứng dị ứng với thuốc hoặc đang mắc một vài bệnh lý như:

• Ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư tử cung.
• một vài loại u buồng trứng.
• Rối loạn chức năng tuyến giáp hoặc tuyến thượng thận chưa được kiểm soát.
• Ung thư hoặc u vùng dưới đồi/tuyến yên.
• Chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân.
• Phụ nữ có thai.

Nếu bạn tiêm HCG ở bệnh viện, không cần lưu ý gì nhiều vì điều dưỡng sẽ tiêm cho bạn. Nhưng nếu tự tiêm tại nhà, bạn cần chú ý một vài điều trước tiêm để Giảm cảm giác đau đớn tương đương Giảm để lại sẹo, bầm tím sau tiêm:

• Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước sạch.
• Không tiêm vào những vùng da bị thương hoặc bầm tím.
• Đảm bảo vùng da được tiêm hoàn toàn sạch sẽ và khô ráo trước khi tiêm.
• Thư giãn các cơ xung quanh vùng da sắp tiêm.
• Lấy dung dịch hCG khỏi tủ lạnh trước 15 phút để thuốc đạt được nhiệt độ phòng trước khi tiêm.

hCG có 2 đường sử dụng là tiêm dưới da và tiêm bắp. Đối với mỗi đường sử dụng sẽ có các vị trí tiêm khác nhéu. (3)

• Tiêm dưới da: Vùng bụng dưới, mặt trước/ngoài đùi, phần trên cánh tay là các vị trí tiêm hCG thường nhật. Tại các điểm này thường có nhiều mỡ dưới da giúp cho việc tiêm đơn giản hơn và ít đau hơn.

• Tiêm bắp: có khả năng tiêm hCG ở cánh tay ngoài tại vị trí cơ Delta, phần cơ trên ngoài của mông.

Thực hiện tiêm hCG thông qua các bước sau đây:

Chuẩn bị tất cả các vật dụng cần cho quá trình tiêm:

• Bông tẩm cồn
• Băng/gạc y tế
• Dung dịch hCG
• Kim và bơm tiêm
• Hộp đựng vật nhọn chống thủng (để xử lý kim và bơm tiêm sau khi tiêm)

• Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước ấm, chú ý chà kỹ phần mu bàn tay, kẽ ngón tay và dưới móng tay
• Lau khô tay bằng khăn sạch
• Lau sạch vùng da sẽ tiêm bằng cồn vô trùng, để khô

• Lấy thuốc vào ống tiêm. Đẩy pittông lên vừa đủ để đảm bảo không còn không khí ở phía trên khi bạn giữ kim thẳng đứng.

• Nếu tiêm dưới da, nhẹ nhàng giữ nếp gấp da bằng một tay sao cho da và mỡ dưới da nằm giữa các ngón tay của bạn. Đưa kim tiêm vào da theo góc thẳng 90 độ, vừa đủ sâu để đi vào lớp mỡ dưới da. Lưu ý không cắm kim quá sâu kẻo chạm đến lớp cơ.
• Nếu tiêm bắp, thay vì véo một nếp da thì hãy kéo căng da trên vết tiêm, đưa kim đủ sâu để tới được lớp cơ.

• Từ từ ấn pittông để đưa dung dịch hCG vào cơ thể. Giữ kim ở nguyên vị trí không quá 10 giây sau khi tiêm, sau đó từ từ rút kim ra.

• sử dụng băng/gạc y tế đắp lên vùng da vừa tiêm. Lưu ý không day, chà xát hay chạm vào vết tiêm.

• Vứt kim và bơm tiêm vào hộp đựng vật sắc nhọn an toàn.

Sau khi tiêm hCG, bạn có khả năng xuất hiện các triệu chứng của thời kỳ rụng trứng như đau bụng, căng ngực, tăng thân nhiệt… trong vòng 24 – 48 giờ sau tiêm, trứng sẽ rụng. Bạn nên quan hệ tình dục trong thời gian này để tăng có khả năng thụ thai. Hoặc, bác sĩ sẽ tiến hành bơm tinh trùng (nếu thực hiện IUI) hay chọc hút noãn (nếu làm IVF). Bạn lưu ý:

• Không thử thai quá sớm kẻo cho kết quả “dương tính giả”. tác nhân là trong khoảng 7 ngày sau tiêm, hCG có thể vẫn còn trong nước tiểu nên sẽ cho kết quả dương tính khi thử thai.
• Nếu bạn tự tiêm thuốc tại nhà, đừng vì nôn nóng mà dùng liều gấp đôi hoặc tiếp tục tiêm thêm mà không có chỉ định của bác sĩ. Việc này nhằm tránh những rủi ro có khả năng xảy đến cho sức khỏe của bạn và thai nhi.

Tiêm hCG có khả năng gây ra một vài phản ứng phụ. Ngừng sử dụng hCG và gặp bác sĩ ngay nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Dị ứng: phát ban, ngứa/sưng (đặc biệt là mặt/lưỡi/cổ họng), chóng mặt nghiêm trọng, khó thở, thở gấp.Hình thành cục máu đông: đau, nóng, đỏ, tê, ngứa ran ở cánh tay hoặc chân; lú lẫn, chóng mặt, đau đầu dữ dội.
• Hội chứng quá kích buồng trứng (một tình trạng có khả năng đe dọa tính mạng): đau vùng chậu nghiêm trọng, sưng tay hoặc chân, đau dạ dày, khó thở, tăng cân, tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn mửa, đi tiểu ít hơn bình thường.
• thay đổi ngay tâm trạng: bồn chồn, cáu kỉnh, phiền muộn, mệt mỏi, lo âu.
• Căng/sưng vùng ngực hoặc kích ứng tại vị trí tiêm.

Chú ý: Hãy nhớ rằng hCG được bác sĩ kê đơn vì lợi ích của nó mang lại lớn hơn nguy cơ tác dụng phụ. Đa phần tiêm hCG sẽ không có tác dụng phụ nghiêm trọng. (4)

Được dẫn dắt bởi hai chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản: TTND.PGS.TS.BS Lê Hoàng (Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh Hà Nội) và ThS.BS Giang Huỳnh Như (Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP.HCM); Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh (IVFTA) là một trong những trung tâm đạt tỷ lệ IVF thành công cao hàng đầu trong cả nước (64,5%). IVFTA đã điều trị thành công cho hàng ngàn ca bệnh khó: hiếm muộn lâu năm, tử cung dị dạng, suy buồng trứng, nội mạc tử cung mỏng, không có tinh trùng, tinh trùng bất động…

Điểm nổi bật của IVFTA là hệ thống trang thiết bị tiên tiến bậc nhất: Phòng Lab ISO 5 siêu sạch hiện đại nhất Đông Nam Á, hệ thống nuôi cấy phôi kết hợp phần mềm theo dõi, đánh giá phôi ứng dụng trí tuệ nhân tạo và camera quan sát liên tục (Time-lapse). bên cạnh đó, IVFTA còn thường xuyên cập nhật các kỹ thuật điều trị hiện đại hàng đầu thế giới như tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI), kỹ thuật trưởng thành trứng non (IVM), sàng lọc di truyền tiền làm tổ (PGT), ứng dụng huyết tương giàu tiểu cầu tự thân trong điều trị nội mạc tử cung mỏng, kích thích buồng trứng nhẹ cho trường hợp AMH cực thấp, xét nghiệm Era test xác định chính xác ngày chuyển phôi… giúp tăng tỷ lệ thành công IVF và thỏa ước mơ đón con yêu của hàng ngàn cặp vợ chồng.

Tủ thao tác chuyên dụng được trang bị kính hiển vi, chuyên sử dụng để tìm noãn và rửa noãn tại IVFTA TPHCM

Tiêm hCG giúp kích thích sự phát triển của nang noãn và kích thích phóng noãn, tăng khả năng thụ thai khi tiến hành các biện pháp hỗ trợ sinh sản. tuy nhiên, tùy vào từng trường hợp bác sĩ điều trị sẽ có chỉ định tiêm hCG phù hợp. Người bệnh không tự ý dùng khi chưa có chỉ định của bác sĩ.