Thóp lõm ở trẻ sơ sinh cảnh báo điều gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Dương Văn Sỹ – Khoa Nhi – Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng. Bác sĩ đã có 09 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa.

Phần lớn, tình trạng thóp lõm ở trẻ sơ sinh hoặc phập phồng như sóng lượn rồi trở về trạng thái ban đầu được coi là bình thường. nguyên nhân gây ra ra hiện tượng này là do lưu lượng máu chảy qua khu vực này. mặc khác, thóp đầu lõm ở trẻ cũng có khả năng cảnh báo một vài triệu chứng nguy hiểm ở bé như thiếu nước, suy dinh dưỡng,…

Ở trẻ sơ sinh, 2 điểm mềm trên đầu gọi là thóp. Thóp thường có khả năng khác nhéu một chút về kích thước. Thóp sau thường nhỏ hơn khoảng 0.6cm và có hình tam giác. Thóp trước lớn hơn, có kích cỡ khoảng 2.5cm, nằm ở trên đỉnh đầu và có hình kim cương hoặc hình cánh diều. Nếu kích thước thóp nhỏ hoặc lớn hơn kích thước trung bình thì bé cần phải được khám và kiểm tra ngay.

Thóp có vai trò giúp cho bé dễ dàng chào đời hơn. chi tiết, khi chào đời, xương đầu của bé mềm và được kết nối bởi các mô. Khi bé chui ra từ ngã âm đạo mẹ, thóp cho phép hộp sọ của bé linh hoạt, ép sát với nhéu giúp cho bé dễ dàng chui ra ngoài. ngoài ra, thóp còn có vai trò tạo không gian cho não bé phát triển giống như người trưởng thành.

Thóp là điểm mềm nhưng lại được bảo vệ bởi một lớp màng rất dày đến khi các xương nối lại với nhéu. Do vậy, những va chạm nhẹ như đội mũ, gội đầu… sẽ không gây ảnh hưởng đến thóp.

Thóp sẽ được kéo căng ra không quá 2-3 tháng đầu tiên và sau đó thóp bắt đầu liền lại. Vì thóp sau nhỏ nên sẽ liền trước thóp trước, thóp sau liền khi bé được 2-4 tháng tuổi; còn thóp trước sẽ liền khi bé được khoảng 18-24 tháng tuổi, nhưng cũng có trường hợp liền sớm hơn, khoảng 9-12 tháng tuổi. Cho đến khi liền, thóp của bé luôn có dạng bẹp, không lõm, không phồng ra.

Phần lớn, thóp lõm ở trẻ sơ sinh hoặc phập phồng như sóng lượn rồi trở về trạng thái như thường được coi là bình thường. nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do lưu lượng máu chảy qua khu vực này. tuy nhiên, thóp lõm ở trẻ cũng có thể cảnh báo một số triệu chứng ở bé mà cha mẹ nên lưu ý, bởi thóp lõm có thể là dấu hiệu của:

• Bé thiếu nước: Đây là tác nhân chính gây nên việc thóp lõm ở trẻ sơ sinh. Việc cơ thể thiếu nước khiến trẻ không có đủ chất lỏng để duy trì vận hành bình thường. Đây là tình trạng nguy hiểm nên phụ huynh cần lưu ý để nhận biết dấu hiệu nhằm đưa bé đến cơ sở y tế kịp thời, phòng tránh biến chứng nguy hiểm xảy ra.
• Suy dinh dưỡng: Suy dinh dưỡng có thể gây nên triệu chứng thóp đầu lõm ở trẻ. Triệu chứng này thường đi kèm dấu hiệu mất nước và khiến thóp lõm ở trẻ nguy hiểm hơn. Trẻ sơ sinh bị suy dinh dưỡng thường có các dấu hiệu khác đi kèm như thiếu cân, tóc khô dễ rụng, mệt mỏi, thờ ơ và độ đàn hồi của da kém.
• Viêm đại tràng nhiễm độc cấp tính: Trong một vài ít trường hợp, viêm đại tràng nhiễm độc cấp tính khiến thóp lõm ở trẻ. Trường hợp này hiếm gặp nhưng lại đe dọa đến tính mạng của bé.
• Kwashiorkor: Đây được gọi là hội chứng thiếu đa dinh dưỡng ở trẻ nhỏ, tác nhân do bé thiếu protein. Nếu điều trị, trẻ mắc phải hội chứng này cũng không thể đạt được khả năng phát triển đầy đủ. mặc khác điều trị quá muộn thì có khả năng sẽ khiến bé bị khuyết tật vĩnh viễn về thể chất và tinh thần. Hoặc bệnh không điều trị có khả năng dẫn đến hôn mê, sốc, thậm chí là tử vong.
• Đái tháo nhạt: Bệnh đái tháo nhạt không phải là một dạng của đái tháo đường mà đây là một tình trạng hiếm gặp xảy ra khi thận của trẻ không thể giữ được nước, tạo ra hiện tượng thóp lõm ở trẻ sơ sinh. Tùy thuộc vào mức độ mà bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị khác nhau.

Thông thường, bác sĩ sẽ dùng các phương pháp sau để chẩn đoán thóp lõm ở trẻ:

• Đầu tiên là kiểm tra thể chất của bé: Việc kiểm tra thể chất của bé bao gồm quan sát và chạm vào khu vực thóp đầu lõm. Đánh giá độ đàn hồi làn da của bé, bởi nếu độ đàn hồi kém có thể là do tình trạng thiếu nước.
• Hỏi về các triệu chứng của bé: Bác sĩ có khả năng sẽ hỏi về tình trạng thóp trẻ bị lõm xuất hiện khi nào để đánh giá được mức độ tình trạng của bé.
• Xét nghiệm: Các xét nghiệm liên quan đến việc lấy mẫu máu hoặc nước tiểu thường được chỉ định khi trẻ có dấu hiệu thóp lõm. Các xét nghiệm bao gồm xét nghiệm công thức máu toàn bộ nhằm mục đích đo số lượng tế bào bạch cầu và tế bào hồng cầu tương đương các thành phần của chúng để phát hiện nhiễm trùng, thiếu máu do mất nước. và cạnh đó, xét nghiệm nước tiểu nhằm mục đích kiểm tra tình trạng bất thường mà bé có thể gặp phải. Xét nghiệm khác mà bác sĩ có thể chỉ định trong trường hợp thóp lõm ở trẻ là xét nghiệm chuyển hóa toàn diện, phương pháp xét nghiệm này nhằm đánh giá mức độ các hóa chất trong cơ thể phân hủy và cơ thể bé dùng thực phẩm khác nhéu như thế nào.

Sau khi đã chẩn đoán được tác nhân gây thóp lõm bất thường ở trẻ sơ sinh, các bác sĩ sẽ tiến hành điều trị cho bé. Phương pháp điều trị thóp lõm ở trẻ sơ sinh sẽ dựa vào nguyên nhân. Các phương pháp điều trị chi tiết như sau:

• Tăng cường hấp thu chất lỏng: Đây là phương pháp điều trị thóp lõm khi bé bị thiếu nước. Mẹ có khả năng thực hiện phương pháp này bằng cách cho bé bú thường xuyên và thường xuyên lần hơn.
• Bổ sung chất điện giải: Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng chất điện giải có công thức dành riêng cho trẻ sơ sinh trong điều trị thóp đầu lõm ở trẻ nhằm cải thiện hơn tình trạng suy dinh dưỡng. mặc khác, nếu bé đang thiếu nước do hàm lượng đường và muối trong hỗn hợp điện giải thì không nên sử dụng phương pháp này vì nó sẽ gây ra mất nước thêm cho bé.

Thóp lõm ở trẻ sơ sinh là tình trạng cảnh báo nguy hiểm, do vậy, khi nhận thấy hiện tượng thóp lõm ở trẻ, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt, không tự ý điều trị tại nhà cho bé. Khoa nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ tiếp nhận và thăm khám các bệnh lý mà trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ dễ mắc phải. Với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại, không gian vô trùng, hạn chế thiểu tối đa tác động tương đương nguy cơ lây lan bệnh, Vinmec sẽ mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ hàng đầu về Nhi khoa: gồm các chuyên gia đầu ngành, có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều đặn được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm – tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các sản phẩm khám – chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,… theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công thường xuyên kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh – sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, cải thiện hiệu quả khám chữa bệnh.

• Thóp trẻ 5 tháng lõm sâu có sao không?
• Thóp lõm ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?
• Đầu trẻ sơ sinh bị lõm có nguy hiểm không?