Khám phá chùa Trình cửa ngõ linh thiêng của Yên Tử Quảng Ninh

Khởi đầu hành trình hành hương lên đỉnh Yên Tử linh thiêng, du khách sẽ cảm thấy ấn tượng ngay với chùa Trình (hay chùa Bí Thượng) là cửa ngõ của Yên Tử. Chùa được xây dựng khá kỳ công với kiến trúc độc đáo cùng lịch sử lâu đời. Ngày xưa vua Trần Nhân Tông cũng đã dừng chân nghỉ ngơi tại đây trước khi lên chùa Yên Tử. 

Chùa Trình nơi xưa kia vua Trần Nhân Tông đã dừng chân nghỉ ngơi trước khi lên Yên Tử

– Địa chỉ: Bí Trung, Phương Đông, Uông Bí, Quảng Ninh

Xem thêm: Tất tần tật kinh nghiệm đi cáp treo Yên Tử chi tiết nhất

Đầu tiên trước khi đến chùa Trình chúng ta sẽ phải di chuyển bằng các phương thuận tiện đường dài như máy bay, xe khách, xe ô tô, xe máy… Chùa Trình nằm ngay trên sườn đồi ở làng Bí Thượng thuộc Tổng Bí Giàng, huyện Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh; nay thuộc Khu Bí Thượng, phường Phương Đông, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Du khách muốn ghé thăm nơi đây có khả năng di chuyển qua tuyến đường quốc lộ 18, qua cao tốc Hạ Long – Hải Phòng và đường cao tốc Nội Bài – Hạ Long/ QL18. 

Chùa Trình ngày xưa được xây dựng từ thời Hậu Lê và nằm ngay hướng Tây Nam. Đây là nơi ra đời Thiền phái Trúc Lâm do Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông sáng lập, dựa theo cơ sở tiếp thu và kế thừa những tinh hoa của Phật giáo Ấn Độ và Phật giáo Trung Hoa đã tạo nên một dòng Thiền nhập thế, mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam.

Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử cho thấy: Phật nằm ngay trong Tâm mình, không phải ở đâu trên cõi trời xa xôi, không hẹn kiếp khác. Đức Phật chỉ là Người Thầy Dẫn Đường, không phải thánh thần ban phước, giáng họa. Nếu để Tâm an định, sáng suốt, buông mọi vọng niệm, tham – sân – si… để sống với bản tâm an nhiên thanh tịnh thì trí sáng, tuệ giác phát sinh, vô minh phủi sạch, khổ đau chấm dứt, sẽ giác ngộ thành Phật.

Chùa Trình là nơi ra đời Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử

Phật chính là bản thân ta, chẳng cần tìm đâu xa xôi bên ngoài. Với quan điểm ấy, Thiền phái Trúc Lâm thực sự lấy con người làm gốc, tôn trọng và đề cao tổng giá trị của con người, thực hành Thập Thiện theo chủ trương của Thiền phái Trúc Lâm đã trở thành chuẩn mực đạo đức. Thiền phái Trúc Lâm cũng sớm trở thành nền tảng tư tưởng và đạo đức của một giai đoạn hoàng kim thời Trần. 

Khoảng đầu thế kỷ XIX, chùa được dựng lại trên nền chùa cũ kiểu chữ “Nhất” (一) nhưng nhỏ hơn chùa cũ. Đến đầu thập kỷ 20 chùa bị hỏa hoạn, nhờ Phật tử họ Bùi phát tâm đã cho xây dựng lại ngôi chùa theo hình chữ “Đinh” (丁) rộng hơn so với nền chùa trước đó, bao gồm 3 gian Tiền đường và 1 gian Hậu cung. 

Khoảng thời gian kháng chiến chống thực dân Pháp diễn ra chùa Trình bị phá hủy hầu như hoàn toàn và chỉ còn lại 1 ngôi tháp cổ. Tới năm 1993 nhờ công đức của người dân quanh khu vực đó mà chùa được xây lại theo kiểu nhà ba gian cấp bốn, kết cấu xà, cột bê tông cốt thép, lợp ngói bản. Sau chùa Bí Thượng cũng được tu sửa lại khang trang hơn trong năm 1999. 

Đầu những năm 90 của thế kỷ XX tuyến đường lớn vào Non thiêng Yên Tử dài khoảng 14 cây số đã được mở từ ngã ba Dốc Đỏ nối đường 18A qua Cửa Ngăn vào Bến xe Giải Oan, nối liền tuyến đường hành hương về Yên Tử. Năm 2006 nhờ nguồn đầu tư của nhà nước với công đức của du khách thập phương mà chùa Trình đã được xây dựng, mở rộng với quy mô rộng lớn, khang trang như ngày nay. Chùa cũng chóng trở thành nơi hành lễ “Đi trình, về tạ” của quan khách tương đương Phật tử mỗi khi đến hành hương hay vãn cảnh non thiêng Quảng Ninh. 

Đền chùa Trình nơi thực hành nghĩa lễ “đi ta về trình” mỗi dịp hành hương bái Phật Đầu Năm

Xem thêm: Linh thiêng đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn tại Hạ Long

Chùa Trình xưa theo kiểu chữ “Nhất” (一) chiều Đông Tây rộng 4,4m và chiều Nam Bắc rộng 5m. Cấu trúc khung cột gỗ kê trên chân tảng đá kiểu hai vì chính, hai vì phụ. Hai vì chính cách nhéu 2,8m còn vì phụ cách vì chính 0,8m. Đến nay điều du khách có thể cảm nhận được đầu tiên về kiến trúc chùa chính là theo kiểu “nội công (工) ngoại quốc (国)”, bao gồm Tiền đường, Chính điện thờ Phật, Tả vu, Hữu vu thờ Thập Bát La Hán, có nhà Tổ, thờ Tam Tổ Trúc Lâm, Ban Trần Triều, thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, Tam Vương theo tín ngưỡng dân gian truyền thống của dân tộc.

Cổng vào được xây dựng lại khang trang hơn mang đậm chất kiến trúc cổ điển Việt Nam

Các pho tượng đều được đúc đồng và tạc bằng gỗ Mít, gỗ Hương. ngoài ra chùa Trình còn được lợp ngói mũi hài, trên bờ nóc Tiền đường đắp hàng gạch hoa Chanh, chính giữa đắp nổi bức Đại tự ghi ba chữ Hán “Bí Thượng Tự” (Chùa Bí Thượng). Hai đầu nóc mái hình đầu Rồng nổi ngậm bờ nóc với sóng nước vân mây, các góc mái là đầu Rồng uốn cong hình sóng nước và vân mây vút lên cao. 

Năm 2007 chính quyền tỉnh đã cho xây dựng văn phòng Thường trực Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh nằm bên khuôn viên phía Đông chùa. Đến năm 2011 công ty Cổ phần phát triển Tùng Lâm, đã công đức xây dựng Cổng chùa Trình bề thế, khang trang hơn với các hoa văn cổ kính tạo nên nét tôn nghiêm, tín ngưỡng độc đáo cho khu vực cửa ngõ vào Yên Tử.

Chùa Trình cũng được xem là cửa ngõ linh thiêng đưa du khách lên khám phá Yên Tử

Đến nay chùa Trình vẫn đóng vai trò là một cửa ngõ linh thiêng cũng như là nơi con người ta gửi gắm hy vọng vào đất trời, bắt đầu hành trình tâm linh của mình. Nếu có dịp đến Quảng Ninh hay vịnh Hạ Long chơi bạn không nên bỏ qua nơi đây tương đương non thiêng Yên Tử nhé, chắc chắn chúng ta sẽ có được những phút giây chiêm nghiệm đáng quý báu, thả lỏng bản thân tương đương chữa lành tinh thần trên hành trình khai phá tâm linh trong cuộc đời.